jak mężczyźni radzą sobie ze stresem
MotywacjaTrain Me Now

3 lat i 294 dni temu

Dlaczego warto panować nad stresem?

Stres jest zaliczany do chorób cywilizacyjnych. Być może uważasz, że Ciebie nie dotyczy. A może uważasz, że świetnie sobie radzisz ze stresem? Aby to zweryfikować zróbmy krótki quiz.

Czy zdarza Ci się:

Podlicz teraz na ile z powyższych odpowiedziałeś lub odpowiedziałaś twierdząco ….

Dlaczego warto panować nad stresem

Należy zaznaczyć, że większość z powyższych symptomów może być spowodowana konkretną jednostką chorobową i może wymagać diagnostyki oraz konsultacji z lekarzem. Natomiast jeśli jesteśmy ogólnie zdrowi, a dokuczają nam „jedynie” małe, powyższe dolegliwości należy dopuścić do siebie myśl, że żyjemy pod wpływem przewlekłego stresu.

Zacznij działać już teraz, zanim symptomy przerodzą się w poważne choroby.

„Dobry stres”

Stres dotyczy absolutnie każdego z nas. Towarzyszy nam od zawsze. Ulegamy mu krótkotrwale np. przed ważnym wydarzeniem: egzaminem na studiach, rozmową o pracę lub wystąpieniem publicznym, a także podczas aktywności fizycznej. Wtedy działa na nas mobilizująco.

Czujemy przyspieszenie bicia serca, trzęsą nam się dłonie, pocimy się, mamy uderzenia gorąca. Dzięki takiej reakcji jesteśmy również bardziej skoncentrowani. To jest tzw. „dobry stres”.

Kortyzol – hormon i marker stresu

Kortyzol to hormon produkowany przez korę nadnerczy. W ciągu kilku minut od wystąpienia stresu dochodzi do wzrostu jego wydzielania, dlatego potocznie kortyzol nazywany jest „hormonem stresu” Ja raczej nazwałbym go „markerem stresu”, bo gdyby zmierzyć jego faktyczną ilość we krwi, to możemy sobie odpowiedzieć na pytanie czy aktualnie jesteśmy pod wpływem stresu, czy też nie. Przyczyny stresu mogą być różne.

Kortyzol występuje w naszym ciele naturalnie (nie tylko po sytuacji stresowej), a jego ilość jest zmienna w ciągu doby. Jest to ściśle związane z naszym rytmem dobowym. Więcej o rytmie dobowym dowiesz się w wpisie dlaczego warto się wysypiać.

Maksymalne stężenie kortyzolu pojawia się w godzinach wczesno porannych, dzięki temu łatwiej nam się wybudzić. Z kolei najniższe jest w godzinach późnowieczornych, dzięki temu łatwiej nam zapaść w sen (1). Rytm dobowy wydzielania kortyzolu jest regulowany przez mózg, a profil tego jest zależny od pory snu i czuwania. W wydzielaniu kortyzolu występuje duża zmienność a rytm ten może być zaburzony poprzez stres psychiczny, stres fizyczny, pracę zmianową oraz różne choroby.

Jaką rolę pełni kortyzol?

Postaram się to wyjaśnić jak działa kortyzol poprzez krótkie opowiadanie.

Wyobraź sobie ponownie naszego Jana Kowalskiego na pysznej kolacji ze znajomymi. Kolacja powoli dobiega końca. Zrelaksowany, najedzony Jan wychodzi z restauracji, udaje się piechotą do domu. Kiedy idzie skrótem przez nieciekawą dzielnicę swojego miasta, staje przed nim zakapturzony napastnik i stanowczym głosem mówi: „dawaj portfel”.

co to jest kortyzol hormon

W Janie odruchowo pojawia się myśl o ucieczce. Ale skąd Jan ma wziąć na to energię (właśnie się najadł pod korek, poza tym nie był orłem na lekcjach wf-u). Natura wyposażyła nas w broń na tego typu trudne sytuacje. Wydziela się adrenalina odpowiedzialna za automatyczną reakcję. Następnie organizm wydziela kortyzol, który nie dość, że potęguje działanie adrenaliny to natychmiast zwiększa działanie glukozy we krwi. Jan zrywa się i zaczyna uciekać. To właśnie stąd powstaje energia Jana do brawurowej ucieczki, jaką można zobaczyć dobrych filmach akcji.

Kiedy stres nam nie służy?

Wyobraź sobie kolejną sytuację. Kiedy poziom kortyzolu jest stale wysoki, poziom cukru we krwi również jest podwyższony, a nikt nas nie goni? Prawdopodobnie wtedy nie wykorzystamy cukru i hormonu kortyzolu. Nie trudno zgadnąć, że nadwyżka energii odłoży się w organizmie postaci tkanki tłuszczowej.

Ciekawostką jest, że tkanka tłuszczowa powstała na skutek nadmiaru kortyzolu odkłada się w charakterystycznych miejscach:

Negatywne skutki stresu

Stres angażuje trzy bardzo ważne układy w ciele człowieka:

  1. krwionośny (przyspieszone bicie serca)
  2. nerwowy (np. drżenie rąk, rozszerzone źrenice)
  3. endokrynny (hormonalny, wydzielanie adrenaliny, kortyzolu)

negatywne skutki stresu

Jako, że nasz organizm jest w stanie dynamicznej równowagi, zaangażowanie powyższych trzech układów niesie za sobą lawinę zmian w pozostałych układach:

  1. immunologicznym – stres przyczynia się rozwoju chorób autoimmunologicznych i nowotworowych(2)
  2. ruchu – stres wpływa na napięcie mięśni posturalnych, co objawia się m.in. : bólem szyi, głowy, mięśni przykręgosłupowych
  3. pokarmowym – podwyższona ilość kortyzolu zwiększa ilość soku żołądkowego (zgaga), niestrawność, bóle brzucha, biegunki, zespół jelita drażliwego
  4. oddechowym – szybki, płytki oddech który może prowadzić do hiperwentylacji
  5. rozrodczym – przewlekły stres jest przyczyną niepłodności oraz ma wpływ na rozwój płodu(3), zaburzenia menstruacji u kobiet

Całe ciało jest zaangażowane w odpowiedź na stresor, czyli czynnik powodujący stres. Pod wpływem przewlekłego stresu, nasze ciało może dać szereg objawów, których początkowo w ogóle nie łączymy z przyczynią powstania – stresem.

Jak widać w życiu spotyka nas wiele negatywnych skutków stresu. Przemyśl w jaki sposób wpływa na ciebie i jak masz zamiar radzić sobie ze stresem? Może zaczniesz od tego …

Badanie kortyzolu

Jeśli w quiz’ie na początku tego tekstu odpowiedziałeś twierdząco na wiele pytań, warto rozważyć konsultację lekarską i sprawdzenie poziomu kortyzolu we krwi.

Regularne ćwiczenia na stres jak ćwiczyć

Jak sobie z radzić ze stresem?

Mam nadzieję, że ten tekst przekonał Cię do tego, że stresu nie wolno bagatelizować. Trzeba go oswoić, nauczyć się nad nim panować, ale przede wszystkim znaleźć sposoby na jego minimalizowanie. Sposoby walki ze stresem, jest ich wiele.

Przeczytaj też Jak ćwiczyć w czasie pandemii koronawirusa.

Chcesz wiedzieć więcej o stresie?

Jeśli potrzebujesz więcej informacji na temat metod radzenia sobie ze stresem to napisz do nas. Chętnie rozwiniemy temat.

Jeśli chcesz poczytać więcej o stresie polecamy publikacje wspomniane w tym poście. Ale pamiętaj, że tylko czytając książki, stresu nie obniżysz:

  1. Huckelbridge, F., Hussain, T., Evans, P. & CLOW, A. 2005. The diurnal patterns of the adrenal steroids cortisol and dehydroepiandrosterone (DHEA) in relation to awakening. Psychoneuroendocrinology, 30, 51-7. );
  2. Agnieszka Rolińska1 , Jacek Furmaga2 , Wojciech Czyżewski, Wpływ stresu na układ odpornościowy w przebiegu choroby nowotworowej z perspektywy biomedycznej, Psychoonkologia 2017, 21 (2): 58–65
  3. Maciej Putowski, Marta Podgórniak, Olga Padała, Jacek Zawiślak, Marta Piróg, dr n. med. Monika Sadowska, Stres i jego negatywny wpływ na rozrodczość człowieka.

Dziękujemy. Podziel się naszym postem ze znajomymi, może komuś w ten sposób pomożesz. Walczmy ze stresem!